«ابر پروژه» فاز دوم پالایشگاه گاز بید بلند خلیج فارس پنج شنبه دوم بهمن ماه با حضور رئیس جمهور و به صورت ویدئو کنفرانس افتتاح شد. این پروژه یکی از بزرگترین پالایشگاه‌های استخراج گاز در منطقه غرب آسیا است و در مجموع می‌تواند با تولید سالانه ۱۳ و نیم میلیون تن معادل ۲ فاز از پالایشگاه‌های پارس جنوبی، گاز و میعانات گازی استخراج نماید.

 این ابرپروژه اعتراض برخی را هم به دنبال داشته است. بر اساس گفته‌های سید نوراله حسن‌زاد، معاون امور اقتصادی استانداری خوزستان بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تن به صورت مستقیم و غیر مستقیم در احداث پالایشگاه بید بلند خلیج فارس نقش داشتند و پس از افتتاح آن بین یکهزار تا یکهزار و ۲۰۰ تن در آن مشغول به کار می شوند.

«موضوع اشغال نیرو‌های غیر بومی نیست»

برخی از افراد مشغول به کار در این پروژه که در جنوب شرقی استان خوزستان و در نزدیکی شهر بهبهان قرار دارد، غیر بومی و از استان‌های دیگر برای اشتغال در این مکان گرد آمده اند، همین مسئله انتقاد عده‌ای از مردم محلی منطقه را بدنیال داشته است. در سال ۱۳۹۴ پالایشگاه بید بلند خلیج فارس شاهد اعتراضات تعدادی از اهالی روستای‌های پیرامون بود که معتقد بودند ساخت این پروژه خواسته‌های آنان را فراهم نکرده است، زیرا پیش از ساخت پالایشگاه به روستانشینان وعده داده شد تا با فروش زمین‌های کشاورزی خود، زمینه توسعه‌ منطقه و اشتغال جوانان را فراهم آورند.

پژمان کریمی یکی از ساکنین منطقه و معترض به ساخت این پالایشگاه در گفتگو با خبرنگار ما گفت: زمانی به ما قول دادند تا با فروختن زمین‌های زراعی خود زمینه را برای اشتغال افراد فراهم کنیم، در حالی که حالا و پس از گذشتن چند سال همچنان نیز مردم محتاج هستند؛ مسئله اصلی اشتغال نیرو‌های غیر بومی، «نبود شایسته سالاری»، «گزینش‌های چیدمانی» و «استخدام رانتی» است.

مسئله فروش زمین‌ها از سوی مزرعه داران باعث مهاجرت آن‌ها به شهر‌های دیگر، حاشیه نشینی در شهر‌های بزرگ و به وجود آمدن مشکلات دیگری شده است. علاوه بر این جوانان بسیاری در سودای یافتن شغل به استان‌های کرمان، بندر عباس، اصفهان و تهران رفته اند و آنجا نیز با مشکلاتی همچون حقوق کم و کار سخت و زیان آور مواجه شده اند که دلیل خود را لزوم داشتن «بند» برای استخدام در صنایع بهبهان از جمله بید بلند خلیج فارس عنوان می‌کنند.

مسعود از جوانان شهرستان بهبهان که در مراحل ساخت این پروژه مشارکت داشته، در گفتگو با خبرنگار ما گفت: حالا پس از افتتاح طرح به ما گفتند وسایل خود را جمع کنید، اما موضوع اشتغال نیرو‌های غیر بومی نیست، هر کسی از هر کجا می‌تواند در این محل مشغول به کار شود و فقط کافی است تا «پارتی» داشته باشد.

سهم ۸۰ درصدی بومی‌ها در اشتغالزایی بید بلند خلیج فارس

اشتغال نیرو‌های غیر بومی در این پروژه در حالی مطرح می‌شود که بیژن زنگنه، وزیر نفت پیشتر گفته بود سهم بومی‌ها در اشتغالزایی بیدبلند خلیج فارس، ۷۵ درصد است. محمود امین نژاد، مدیر عامل پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس نیز می‌گوید؛ پس از بهره برداری از پروژه یکهزار و ۱۱۸ تن مشغول به کار می‌شوند که مشارکت بومی‌ها تا ۸۰ درصد می‌رسد.

او در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اذعان کارشناسان خارجی مبنی بر ساخت چنین طرحی با ابعاد بین المللی علی رغم تحریم و سختی، افزود: فاز دوم پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس یک پروژه ملی است و مشارکت همه‌ افراد یک ملت را می‌طلبد؛ علاوه بر این پس از صنعت هوا فضا، پتروشیمی پیچیده‌ترین صنعتی است که نیاز دارد تا متخصصین در آن حضور یابند که همه‌ افراد متخصص در این زمینه در شهرستان بهبهان نیستند.

امین نژاد با اظهار اینکه پالایشگاه بیدبلند یک پروژه ملی بوده که محل استقرار آن در بهبهان است، بیان کرد: محدوده «ابر پروژه بیدبلند خلیج فارس» ۳ استان خوزستان، بوشهر و کهگیلویه را شامل می‌شود و مشعل‌های این مناطق پس از جمع آوری، تصفیه شده و مابقی نیز به تاسیسات ذخیره سازی ماهشهر که ۶۰ هکتار است برای صادرات فرستاده می‌شوند که تاکنون ۵ کشتی شامل محصولات فاز دوم بید بلند خلیج فارس به سایر نقاط جهان صادر شده است.

تجربیاتی که زمینه ساز اشتغال می‌شوند

این مقام مسئول تصریح کرد: برخی از افراد و مردم روستا‌های اطراف پروژه بید بلند خلیج فارس دغدغه‌مند هستند و مسئله آنان نیز نبود شغل است، اما به هر حال این مجموعه یک ظرفیتی دارد و با این وجود نیز بسیاری از افراد، با کار در مراحل ساخت پالایشگاه تبدیل به یک عنصر فنی شده اند و می‌توانند در هر کجای کشور با توجه به تجربیات خود مشغول به کار شوند.

مسئولیت‌های اجتماعی پالایشگاهی که نطفه آن در حال بستن است

محمود امین نژاد اذعان داشت: پالایشگاه بید بلند خلیج فارس اولین شرکت ایرانی بوده که در زمان ساخت مسئولیت‌های اجتماعی خود را منتشر کرده است. ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه در تصفیه خانه بهبهان، بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان اعتبار در طرح آبرسانی به دودانگه از جمله اقدامات بیدبلند خلیج فارس بوده و احتمال می‌رود در صورت بهره برداری از پالایشگاه سالانه ۷۰ میلیارد تومان به شهرستان بهبهان کمک کند.

راه حل راضی نگه داشتن مردم معترض چیست؟

پالایشگاه گاز بید بلند خلیج فارس پروژه‌ای عظیم است که شاید بتوان مهم‌ترین نقش آن را محیط زیستی و جمع آوری گاز‌های مشعل عنوان کرد، اما انتظارات مردم و اهالی ساکن در این ناحیه نیز اهمیت دارد و لازم است تا مسئولان پالایشگاه برای جلوگیری و پیشگیری از اعتراض محلی ها، کارگروه توسعه‌ای راه اندازی نمایند.

روستا‌های اطراف پالایشگاه بید بلند خلیج فارس به لحاظ توسعه‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ضعیف و فقر هستند، راه اندازی کارگاه‌های اقتصادی کوچک می‌تواند در اشتغال جوانان اثر گذار و ساخت مکان‌های تفریحی شاید بی تاثیر در راضی نگه داشتن مردم این استان باشد اما به نظر کافی نیست.

گزارش از ساسان ناصری زاده