کوثر کریمی: از ایذه که عبور می‌کنیم، ۴۰ کیلومتر راه تا دهدز فاصله است ولی همان‌جا که جاده تنگ و باریک به هشت متر برسد، متوجه می‌شویم که پا به جاده مرگ (ایذه - دهدز) گذاشته‌ایم.

گردنه‌های تیز و جاده باریک نشان‌دهنده در پیش داشتن راهی سخت بود؛ دلمان به حال مردمانی می‌سوزد که همیشه باید جان خود را کف دست بگیرند و در میان هزاران کامیون عبوری، از این مسیر تردد روزانه داشته باشند.

قصه تلخ بی‌آبی

ماجرا ازآنجا شروع می‌شود که در مجاورت منابع عظیم آب، کم‌آبی بیداد می‌کند؛ از سویی خوب که گوش می‌سپاری، صدای پای آب را می‌شنوی که در همین نزدیکی‌ها جولان می‌دهد اما در هم‌جواری آن، صدای ناله و شکایت مردمانی به گوش می‌رسد که ساعت‌ها یا شاید روزها با کمبود یا قطع آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

داستان، داستان زندگی اهالی «دهدز» و روستاهای آن است که بااینکه جزو شهرهای پرآب کشور هستند و از دو طرف در مجاورت دو سد بزرگ کارون سه و چهار قرار دارند اما از کم‌آبی و افت فشار آب رنج می‌کشند.

در مقابله با این مشکل چشم امید اهالی به دست یاری مسئولان دوخته‌شده است تا وعده وعیدهایی را که در این چندماهه اخیر داده‌اند، راهی برای حل این معضل پیدا کنند؛ بی‌شک مسئولان با اندکی مدیریت و راهکار اصولی به‌راحتی می‌توانند از منابع عظیم آبی مجاور، آب را به جان تشنه این منطقه برسانند.

روستاهای مختلف ازجمله قلعه سرد، موزرم و یا سر رگ خواجه همه در حالی از کمبود آب رنج می‌برند که از هر دو طرف با سد کارون سه و چهار تنها ۲۰ کیلومتر و شاید هم کمتر فاصله‌دارند؛ آب‌های ذخیره‌شده در این دو سد تقریباً در وجب‌به‌وجب دهدز قابل‌مشاهده است ولی مردم روستایی و یا شهر دهدز از بی‌آبی رنج بسیاری می‌برند.

قصه اما به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ به تعبیر اهالی شاید در هر یک متر جاده ترانزیتی که به «جاده مرگ» معروف شده است، یک فرد فوت‌شده باشد و رفع مشکل نبود راه مناسب یکی از درخواست‌های اساسی آن‌ها از مسئولان است.

مشکل آنتن دهی موبایل و حتی تلفن ثابت در بیش از ۳۰ روستا نیز درد دیگری است که باید به قید فوریت به آن‌ها رسیدگی شود مشکل آنتن دهی موبایل و حتی تلفن ثابت در بیش از ۳۰ روستا نیز درد دیگری است که باید به قید فوریت به آن‌ها رسیدگی شود؛ همه اهالی نگران شبکه شاد و آموزش مجازی دانش آموزان خود هستند چراکه خیلی از آن‌ها بدون داشتن شبکه اینترنت امکان دریافت آموزش‌های صحیح را از سوی معلم خود ندارند.

مردی ۵۰ ساله ساکن روستای «کل بلند» به نزدیک‌تر بودن سد کارون چهار اشاره می‌کند و می‌گوید: دورتادور دهدز آب است ولی آب‌رسانی نه‌تنها به بخش موزرم بلکه برای کل دهدز آن‌طور که بایدوشاید انجام نشد؛ آب هست ولی پایدار نیست و گاهی حتی تا هفت روز آب قطع و ذخیره تانکرهای خانگی هم تمام می‌شود و برای حل مشکل بارها به اداره آبفا در اهواز مراجعه کردیم.

پیرمرد ۷۹ ساله ساکن روستای «کل خواجه» با نشان دادن مخزن آب خانگی خود، یادآور می‌شود: درحالی‌که وسط دو سد قرارگرفته‌ایم اما تابستان‌ها اصلاً آب نداریم و از مسئولان انتظار رسیدگی ویژه را در این زمینه داریم.

یکی از مادران نیز می‌گوید: «روستای کهنه موزرم» بیش از ۹۰۰ خانوار دارد و مردم از مشکلات بسیاری از جمله کم‌آبی رنج می‌برند و در این اوضاع کرونایی، تحمل بی‌آبی برای مادران خیلی سخت است.

روستاهای دهدز در لیست تنش آبی

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان اظهار می‌کند: در چند ماه اخیر بازدیدهای متعددی از دهدز شد و مدیران حوزه عمرانی استانداری به خصوص مدیرکل امور روستایی به صورت مستمر در منطقه حضور پیدا کردند؛ مردم این منطقه در روستاهای مختلف در مجاورت دریاچه سد کارون سه زندگی می‌کنند و وجود مشکل آب شرب برای آنها قابل قبول نیست.

«فاضل عبیات» با اشاره به بازدید استاندار خوزستان از «شیوند» در هفته گذشته، ادامه می‌دهد: روستاهای دهدز را در لیست روستاهای دارای تنش آبی خوزستان قرار داده‌ایم تا قبل از فرارسیدن فصل تنش آبی مشکلات آنها نیز حل شود؛ ۷۰۲ روستا در این استان با تنش آبی مواجه هستند که اقدامات لازم برای رفع مشکل آنها در حال انجام است و به دنبال تأمین اعتبارات لازم در این راستا هستیم.

برای تأمین آب‌رسانی به دهدز یک طرح درازمدتی وجود دارد که خواسته اصلی مردم برای این پروژه انتقال آب از ایستگاه رکعت در دریاچه کارون سه به سمت روستاهاست وی با اشاره به اینکه روستای «سادات حسینی» فاصله زیادی با خط لوله آبی با روستاهای همجوار ندارد، بیان می‌کند: برای تأمین آب‌رسانی به دهدز یک طرح درازمدتی وجود دارد که خواسته اصلی مردم برای این پروژه انتقال آب از ایستگاه رکعت در دریاچه کارون سه به سمت روستاهاست؛ اجرایی کردن این پروژه به دلیل تفاوت ارتفاعی و لزوم احداث ایستگاه پمپاژ در چند مرحله زمان‌بر می‌شود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان اضافه می‌کند: در دهدز سه چاه برای تأمین آب مردم (دو چاه آب برای روستاییان و یکی برای شهر) فعال است که تابستان پمپ یکی از چاه‌ها خراب شد و بار آب‌رسانی فقط روی دو چاه قرار گرفت؛ به همین منظور ساماندهی چاه و برطرف کردن مشکل تجهیزات از جمله پمپ‌ها را انجام دادیم و در عین حال پیگیر اجرای آن پروژه در درازمدت هستیم.

عبیات با اشاره به درخواست مردم شیوند برای اصلاح راه روستایی آن‌ها به سمت ایذه، یادآور می‌شود: در حال حاضر مردم از پل سه بلوطک تردد دارند ولی تونل‌های قبل و بعدازآن باید ایمن‌سازی کف و جداره شوند که برای حل این مشکل نیز ۴۰ میلیارد تومان اعتبار تعیین و شرکت آب نیرو در ماه‌های آینده به‌خصوص قبل از زمستان این کار را انجام می‌دهند.

وی با بیان اینکه کل مسیر از اول دریاچه تا سادات حسینی ۳۰ کیلومتر است که نیمی از آن به سمت دهدز و نیمی به سمت ایذه می‌رود، عنوان می‌کند: برخی از روستاهای شیوند درخواست دارند که راه روستایی آن‌ها به سمت ایذه اصلاح شود که دیگر از جاده دهدز راهی ایذه نشوند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان در خصوص مشکل برق روستاهای مختلف دهدز می‌گوید: در بازدیدهای تابستان مردم قلعه سرد برای پایداری برق خود مسئله داشتند که ابتدا با شرکت توزیع برق خوزستان صحبت کردیم و تیم‌های کارشناسی به منطقه اعزام شدند؛ با توجه به نبود اتوترانس موردنظر در موجودی‌های انبار یک دستگاه تهیه و چند روز قبل برای آن‌ها نصب شد.

عبیات با اشاره به ظرفیت بالای شیوند در حوزه گردشگری، گفت: تأمین آب از دو نقطه برای ۳۰۰ هکتار باغداری این بخش و تثبیت جداره‌های آبراهه‌ای که از وسط روستا رد می‌شود، توسط منابع طبیعی ازجمله تصمیمات اخذشده برای شیوند هستند.

جمعیت ۱۰ هزار نفری دهدز

مدیرعامل آبفای خوزستان  بیان می‌کند: دهدز بین دو سد کارون سه و چهار است که از کارون سه ۵۰۰ متر بالاتر قرار دارد و برای آب‌رسانی از طریق کارون چهار نیز باید از یک گردنه ۸۰۰ متری عبور کنیم یا تونل بزنیم.

«صادق حقیقی پور» به جمعیت ۱۰ هزارنفری دهدز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: اجرای پروژه در چنین شرایطی هزینه بالایی دارد؛ لذا اولویت را استفاده از آب زیرزمینی، مدیریت مصرف، اصلاح شبکه و مخزن ذخیره دانسته‌ایم که در چند سال گذشته نیز این کار برای دهدز انجام شد.

وی تصریح می‌کند: حداقل نزدیک به ۳۰ کیلومتر اصلاح شبکه، احداث دو مخزن یک هزار متری و حفر دو حلقه چاه را برای دهدز انجام دادیم؛ وضعیت شهر مشکلی ندارد و برای روستاها نیز هر کمکی از دست ما بربیاید، کوتاهی نمی‌کنیم.

مدیرعامل آبفای خوزستان می‌گوید: طرح بلندمدت دهدز این است که از سد کارون سه آب را به دهدز انتقال دهیم؛ یعنی هم‌زمان با اجرای طرح جامع برای شهرهایی مثل ایذه و باغملک یک انشعاب هم برای دهدز در نظر داریم.

حقیقی پور می‌گوید: یک طرح میان‌مدت داریم تا از رکعت آب را به دهدز منتقل کنیم که به وزارت نیرو هم ارائه شد ولی اعلام کردند اختصاص اعتبار یک‌بار برای کارون سه در نظر گرفته‌شده است؛ بااین‌حال تلاش می‌کنیم تا از محل تنش آبی این مشکل را حل کنیم.

تلاش‌های خبرنگار مهر برای مصاحبه با نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس بی‌نتیجه بود.

  حال جای بسی تأمل است که در روزهای سخت کرونایی که بیش از گذشته نیاز به آب به‌ویژه برای مصارف بهداشتی احساس می‌شود و مسئولان حوزه بهداشت و درمان بر شست‌وشوی مداوم دست‌ها و رعایت اصول بهداشتی تأکید می‌کنند، آیا رواست که این دغدغه بر دیگر موارد و مشکلات کم‌آبی یا بی‌آبی مناطقی که با این بحران روبه‌رو هستند، افزوده شود؟

آن‌هم وقتی جایی زندگی می‌کنند که از دو طرف با منبع عظیم آبی محاصره‌شده‌اند و تنها چند دقیقه تا دو سد پر آب کارون سه و چهار فاصله‌دارند.

برخورداری از ابتدایی‌ترین امکانات زیستی همچون آب حق مسلم هر انسانی است که برای ادامه بقا و سلامت خود به آن نیاز دارند و بر مسئولان و مدیران ذی‌ربط واجب است که حداقل نیاز ضروری مردم را در دوردست‌ترین نقاط، آن‌هم چه در شرایط بحرانی ویروس کرونا و چه در شرایط عادی فراهم کرده و در این راه از هیچ تلاشی دریغ نکنند.

با تمام این تفاسیر گویا شهرستان شدن دهدز به وزارت کشور ابلاغ شد و حال معلوم نیست روستایی که نام شهر را به یدک می‌کشد اما با ضعف در زیرساخت‌ها و امکاناتی مثل راه، آب، روشنایی و مخابرات چطور باید به شهرستان تبدیل شود؟