تا به حال به مفهوم حسابداری شرکتها فکر کردهاید؟ آیا میدانید منظور از این عبارت چیست؟ بسیاری از افراد درصدد یافتن مفهوم و ماهیت این عبارت هستند تا بتوانند درک کاملی از آن داشته باشند. به این ترتیب میتوانند امور مالی خود را با دقت بیشتری پیش برند.
حسابداری شرکتها یکی از زیرمجموعهها و گرایشهای رشتهی حسابداری است که علاقمندان خاص خود را دارد. در ادامه به جزئیات این رشته خواهیم پرداخت.
معنای حسابداری شرکتها
آشنایی با حسابداری انواع شرکتها
اگر بخواهیم این شاخه از حسابداری را تعریف کنیم، میتوانیم به اموری که در این رشته انجام میشود نگاهی بیندازیم:
- تهیهی صورت گردش وجوه نقد
- تجزیه و تحلیل دادههای مالی
- ارائهی ترازنامه
- انجام امور خاص مانند تهیهی صورتهای تلفیقی
اگر بخواهیم در مورد حسابداری شرکتها بیشتر بدانیم، بهتر است ابتدا با شرکتها و انواع آنها آشنا شویم تا بر این اساس به درک درستی از امور حسابداری آنها دست پیدا کنیم.
تعریف شرکت
زمانی که افرادی (دو یا چند نفر) به همراه هم دست به فعالیت اقتصادی مشترکی میزنند تا از این طریق درآمد کسب کنند، چنین اجتماعی را شرکت مینامیم. برای شکل گرفتن این همکاری هر یک از افراد مشغول در این نهاد چیزی را تا حد توان خود وارد شرکت میکنند. این موارد میتواند شامل وجه نقد، وسایل مختلف، ماشینآلات و ... باشد. در قوانین تجاری تعریف مستقیم و واضحی از ماهیت شرکت وجود دارد ولی قانون مدنی آن را اینگونه تعریف میکند: اجتماع حقوق مالکان متعدد در شیئی واحد به نحو اشاعه. هنگام صحبت از یک شرکت باید چند عامل مهم را در نظر بگیریم: شرکا، وجوه نقد یا غیرنقد هر یک از افراد (سهم شراکت)، ماهیت حقوقی شرکت و شیوهی تقسیم سود و زیان. اطلاعات تکمیلی در مورد شرکت حسابداری را می توانید در سایت محاسبان تلاشگر خبره مشاهده کنید.
حسابداری شرکتها چند نوع است؟
سازوکار شرکتهای مختلف، متفاوت است. از همین رو امور مالی نیز در آنها یکسان صورت نخواهد گرفت. به طور کلی میتوان شرکتها را بر اساس نوع فعالیت به شش گروه کلی تقسیم کرد:
· شرکتهای خدماتی
· شرکتهای بازرگانی
· شرکتهای پیمانکاری
· شرکتهای تولیدی
· شرکتهای سهامی
· شرکتهای بازرگانی خارجی
نحوه انجام حسابداری در شرکتهای خدماتی
به عقیدهی بسیاری، حسابداری این شرکتها از سایر موارد سادهتر است. دلیل این امر آن است که این شرکتها در ازای ارائهی خدمات به درآمد و سود میرسند. ارگانهایی مانند شهرداریها و بیمارستانها و همچنین مشاغلی نظیر آژانسهای مسافربری از جملهی این شرکتها هستند. آنچه که حسابداران در حسابداری شرکتهای خدماتی با آن سروکار دارند، هزینهها و درآمدها است. درست به همین دلیل است که حسابداری این شرکتها را سادهتر از دیگر شرکتها عنوان میکنند.
حسابداری شرکتهای بازرگانی
کسب درآمد شرکتهای بازرگانی از طریق خرید و فروش اجناس و کالاها صورت میگیرد. روال کار به این صورت است که کالایی را خریداری و سپس درصدی سود روی آن اعمال میکنند و آن را با قیمت جدید به فروش میرسانند. پس در حسابداری چنین شرکتهایی علاوه بر حسابداری بازرگانی، به دانش حسابداری خدماتی نیز نیاز است.
حسابداری در شرکتهای پیمانکاری
پیمانکاران افرادی هستند که با کارفرما قراردادی منعقد میکنند و طبق آن در ازای انجام اموری دستمزد دریافت میکنند. پرداختها اصولا با توجه به میزان پیشرفت امور انجام خواهد شد. به همین دلیل حسابداران شرکتهای پیمانکاری باید بتوانند هزینهها و درآمدها را در مراحل مختلف مدنظر قرار دهند و به این ترتیب امور مالی این شرکتها را پیش برند.
چگونگی انجام امور حسابداری شرکتهای مختلف
حسابداری شرکت تولیدی
شرکتهای تولیدی به تولید و سپس فروش کالا مشغول هستند. حسابدارانی که قصد فعالیت در چنین شرکتهایی را دارند باید به مسائلی مانند ثبت حسابداری ورود مواد و نهادهها تسلط داشته باشند. بدون این کار، آنها نمیتوانند قیمت تمامشده و نهایی کالا و اجناس تولیدی را محاسبهکنند. همچنین در مورد خدمات مالی در سایت بیشتر بخوانید.
حسابداری شرکتهای سهامی
همانطور که میتوان از نام این شرکتها حدس زد، در چنین سازمانهایی سرمایهی هر یک از مالکان شرکت مشخص است و هر یک تنها با توجه به میزان سهام خود تعهدات و مسئولیتهایی دارند. از آنجا که سهامداران چنین شرکتهایی میتوانند بسیار زیاد باشند، رسیدگی به امور حسابداری آنان چندان آسان نخواهد بود. طبیعی است هرچه تعداد سهامداران یک شرکت سهامی کمتر باشد، کار حسابداری آسانتر خواهد بود.
حسابداری در شرکتهای بازرگانی خارجی به چه صورتی است؟
ارتباط شرکتهای بازرگانی خارجی فراتر از سطح کشور است و آنها با سایر نقاط دنیا در زمینه خرید و فروش کالا همکاری میکنند. حسابداران فعال در این شرکت باید بتوانند مبالغ واریزی به حساب شرکتهای خارج از ایران را ثبت کنند. محاسبهی قیمت نهایی کالای وارداتی نیز از جمله مواردی است که بر عهدهی حسابداران چنین شرکتهایی است.
دیدیم که به دلیل زمینههای کاری متفاوت، امور مالی هر یک از این شرکتها نیز متفاوت است. حسابداران باید در زمینههای مشخصی تخصص داشته باشند و به مباحث مرتبط مسلط باشند. حسابداری که در یک شرکت پیمانکاری مشغول به کار است، در انجام امور حسابداری یک شرکت بازرگانی کار آسانی پیش رو ندارد. به همین دلیل است که در حسابداری شرکتها ابتدا باید به زمینهی فعالیت آنها توجه کرد و سپس همکاری را آغاز کرد.
تفاوت حسابداری شرکتها (دولتی و غیر دولتی)
صورتهای مالی و نوع حسابهای شرکتهای دولتی و غیر دولتی با هم متفاوت است. در شرکتهای دولتی به جای آنکه از حساب سرمایه استفاده کنند، حساب مازاد دارند. حساب سرمایه مشخصکنندهی حقوق و منافع افراد فعال در شرکت است. این در حالی است که حساب مازاد بیانگر تفاوت میان داراییها و بدهیهای شرکت است.
اهمیت فراوان اجرای قانون در حسابداری شرکتهای دولتی
حسابداری دولتی همیشه با محدودیتهایی مواجه است. در حقیقت این قوانین و مقررات هستند که چنین محدودیتهایی را رقم میزنند. در حسابداری شرکتهای دولتی زمانی که تناقضی میان اصول حسابداری و قوانین موجود پیش بیاید، نمیتوان از قوانین صرف نظر کرد. بلکه در این میان تنها باید از اصول حسابداری چشمپوشی کرد و قانون را در اولویت و ارجحیت قرار داد.
اهمیت تهیهی بودجه و کنترلهای بودجهای
در شرکتهای دولتی باید درآمدها را با منابع درآمدی که از قبل پیشبینی شده است مطابقت داد. همچنین هزینهها را نیز باید با اعتبارات مصوب شرکتهای دولتی تطبیق داد و نتایج را ثبت کرد. انجام این امور مالی در شرکتهای دولتی بیشتر دیده میشود.
ثبت داراییهای ثابت در حسابداری شرکتها
زمانی که شرکتهای دولتی اقدام به خرید ماشینآلات و تجهیزات میکنند، بهای تمام شدهی این خریدها مستقیما در حساب هزینهها لحاظ خواهد شد.
تفاوت در مبانی حسابداری دولتی و غیردولتی
در شرکتهای دولتی از مبانی نقدی حسابداری و سایر مبانی استفاده میشود. این در حالی است که حسابداران در حسابداری شرکتهای غیردولتی بیشتر بر حسابداری تعهدی تمرکز دارند.