بدون شک بحران زباله در شهرستان ایذه را میتوان یکی از برنامههای بسیار سخت جهت پایان یافتن عنوان کرد، امری که در نبود مکان دفن زباله شهری و عدم رضایت مالکان اماکن پیشنهادی در حال تبدیل شدن به یک مشکل بدون حل است.
تنها سایت مجوزدار پسماند شهرستان ایذه که پس از ۳۰ سال فعالیت سال گذشته پس از تعلیق شهردار به دلیل اعتراض و تجمع اهالی روستاهای راسفند و نوترگی از دست رفت، آغازگر یک بحران جدی در مساله پسماند شهری و بیمارستانی این شهرستان شد. سایتی که اگر مشکلات موروثی و بیتوجهی مدیران ادوار به آن وجود نداشت و نیازهای اصولی و اساسی برطرف میشد شاید اینگونه امروز مورد اعتراض مردم واقع نمیشد و عمر خدمات آن به پایان نمیرسید.
پس از اعتراض اهالی روستاهای یادشده به دفع زبالهها در منطقهای بین دو روستا، مسئولان وقت شهرستان ایذه در جلسهای تصمیم به دفع زبالهها در کنار شهر ایذه و بهشت زهرا گرفتند تا این مکان که در نزدیکی یک مکان مسکونی و یکی از محلات پر جمعیت سطح شهر بوده به صورت موقت میزبان این زبالهها باشد.
انتقال زبالهها به محل جدید آنهم به صورت موقت را میتوان آغازگر یک بحران جدید در سطح شهرستان عنوان کرد، اقدامی که قرار بود فقط برای چند ماه التیامبخش زخم نبودِ سایت زباله باشد ولی با عدم یافتن محل جدید در حال تبدیل شدن به یک غده سرطانی بدخیم است و این امر باعث نارضایتی اهالی محله سرقنات و ساکنان اطراف بهشت زهرا شده است که با واکنشها و اعتراضات شهروندان مواجه شده است.
اینک که در طول شبانه روز شاهد تردد خودروهای حمل زباله شهری ایذه در این محل در سطح شهر ایذه هستیم باید به این نکته توجه داشت که محل مذکور جزء قناتهای تاریخی و قدیمی شهر ایذه و یکی از مناطق آبرسانی به مردم این شهر در روزگار نهچندان دور بوده است و قطعاً با بهبود وضعیت بارشها و جوشش دوباره این چشمهها حرکت زبالهها به همراه آب و وارد شدن به آبراههای سطح شهر و سرانجام تالاب میانگران که در پایین دست آن قرار دارد امری اجتناب ناپذیر است.
معضلی که میتواند منشاء بحرانهای جدید باشد
مدیر انجمن زیست محیطی طنین طبیعت سوسن در رابطه با دفع زبالهها در حاشیه شهر ایذه اظهار کرد: فارغ از شیوه دفن این زبالهها انتخاب محل مذکور برای این کار با توجه به طولانی شدن زمان پیشبینی شده جهت دفن موقت نیز این کار نیست و چند هزار نفر از ساکنان یک محل با این اقدام تحت فشار ناشی از سوختن زبالهها و بوی آن قرار گرفتهاند.
سبحان بندانی با تاکید بر ضرورت مشخص شدن مکان جدید سایت دفن زبالههای شهری در ایذه افزود: بدون شک با آغاز بارندگیهای شدید در سطح منطقه و جاری شدن سیلاب ناشی از این بارشها میتواند آغازگر انتقال بحران از یک نقطه به محلات مختلف شهر باشد و از آنجایی که آب فاضلاب های شهری و آب سطحی شهر هم از چند کانال نگران حرکت میکنند میتواند انتظار وارد شدن زبالهها به شهر و تالاب میانگران و تحت تاثیر قرار دادن این محیطها را پیشبینی کرد.
وی اضافه کرد: با شرایط موجود ورود شیرابه این زبالهها به سفرههای آب زیرزمینی یک تهدید جدی جهت سلامت آب شهری ایذه است و ضرورت اقدام هرچه سریعتر جهت ساماندهی سایت زباله شهری این شهر با ضوابط زیست محیطی احساس میشود.
گلایهمندی شهروندان
با توجه به شرایط موجود بسیاری از شهروندان ایذهای فضای مجازی و رسانهها را محلی برای بیان انتقادات، گلایهها و درخواستهای خود میدانند و از طریق فضای موجود قصد حل و پیگیری مشکل خود را دارند، مشکلی که خود مسئولان نیز بارها به آن اشاره کردهاند و تمام زوایای آن را قبول دارند.
زبالهها بر بحران محله محروم ما افزودند
یکی از اهالی محله بهشت زهرا در این رابطه میگوید: محله ما جز یکی از محلات قدیمی شهر ایذه بوده و همواره با مشکلات خدماتی و کاستیهای زیادی مواجه بوده و این انتقال زبالههای شهری به این محل نیز گامی در جهت افزایش مشکلات است.
وی افزود: با وجود اینکه قرار بود زبالهها برای مدت کوتاهی تا یافتن محل دفن جدید به این محل و در کنار بهشت زهرا دفن شوند، اینک شاهد طولانی شدن موضوع و انباشت روزافزون زبالهها در این محل هستیم.
وی با بیان اینکه انباشت زبالهها در حریم و درون شهر به هیچوجه زیبنده و قابل قبول نیست بیان کرد: در کدام شهر از کشور میتوان یافت که زبالههایی که شهروندان به عنوان عامل آلوده کننده محیط از منازل خود خارج میکنند جهت دفاع در کنار منازلشان دفع صورت گیرد؟ متاسفانه با توجه به مشکلات قابل درک شهرداری در حوزه پسماند، تمام فشارهای ناشی از این امر در حال وارد شدن به چند هزار نفر از اهالی یک محله است.
این شهروند در پایان اضافه کرد: استفاده از روش سنتی در محل دفع باعث افزوده شدن مشکلات بوی ناشی زبالهها؛ زیارت اهل قبور در قبرستان را تحت تأثیر خود قرار داده و این مکان را به یکی از آلودهترین نقاط شهر ایذه تبدیل کرده است.
زبالههای بیمارستانی درد مضاعف بحران زباله در ایذه
با وجود مشکل زبالههای حوزه شهری ایذه و انباشت آن در حاشیه این شهر، معضل زبالههای عفونی و بیمارستانی در تنها بیمارستان شهرستان که به قول مسئولان شبکه بهداشت و درمان، بیمارستان معین شهرستانهای ایذه باغملک و هفتکل است، تولید زبالههای روزانه در آن نیز حکایت خود را دارد.
انباشت زبالههای بیمارستانی و مطبهای پزشکان سطح شهر در بیمارستان شهدای ایذه با توجه به خرابی موقت دستگاه بیخطرسازی و امحا باعث ایجاد یک سایت زباله جدید از نوع زبالههای به مراتب خطرناکتر از زبالههای شهری از جمله زباله بیماران بخش کرونا، اداری، ویژه و... در پشت این مرکز و مجاورت با دیوارهای ساختمان مسکن مهر شهرستان شده است و این یک تهدید جدی برای شهروندان تلقی میشود.
شکایت محیط زیست از شهرداری و شبکه بهداشت و درمان
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ایذه در مصاحبه اخیر خود با غیر قابل قبول خواندن مشکل زبالهها در شهر ایذه اظهار کرد: جانمایی محل فعلی زباله در سطح شهر ایذه در کنار بهشت زهرا به هیچوجه قابل قبول نیست و در پیگیریها و اخطاریههای صادر شده نیز بر این مساله تاکید و جهت جانمایی محل مورد تایید جدید تاکید شده است.
وی افزود: با توجه به وضعیت زبالههای شهری ایذه و بیمارستان شهدای این شهر و عدم وجود برنامه شفاف و مشخص، عدم پایبندی ادارات متولی در این مساله از جمله شهرداری و شبکه بهداشت و درمان، موضوع توسط اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ایذه تحت پیگرد قانونی و قضایی قرار گرفته است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ایذه با تاکید بر ضرورت مشخص شدن محل جدید سایت زباله شهرستان در سریعترین زمان گفت: سایت جدید باید طبق طرح جامع پسماند و دارای شرایط و ضوابط زیست محیطی باشد و به هیچوجه راهاندازی یک مرکز با روشهای سنتی همراه با بحرانهای زیست محیطی که عامل ایجاد بحران جدید برای شهروندان باشد قابل قبول نیست.
وقتی متولی نظارت عامل آلودگی است!
یکی دیگر از شهروندان ایذهای در واکنش به انتقاد به انباشت زبالهها در حاشیه این شهر که باعث ایجاد وضعیت نامطلوب و آلودگی زیست محیطی در محل ورود به شهر ایذه شده است اظهار کرد: متاسفانه برخی از مدیران شهرستان از جمله حوزه بهداشتی فقط برای رسیدن به این جایگاه تلاش میکنند و پس از اینکه در راس یک اداره قرار گرفتند تعهدات خود را در قبال مردم از یاد میبرند.
وی با انتقاد از عملکرد شبکه بهداشت و درمان ایذه در مساله زباله گفت: متاسفانه آنچه در بحران زباله از مسئولان شبکه بهداشت و درمان شهرستان دیدهایم به دنبال مقصر گشتن آنها و مبرا کردن خود از وضعیت پیش آمده در زبالههای بیمارستانی بوده است و این در حالی است که در بحران موجود در زبالههای شهرستان آنچه که در تصاویر زباله بیمارستان دیدهایم نیز به دلیل عدم رعایت کار تفکیک، کم از بحران زبالههای شهری ندارد.
این شهروند اضافه کرد: بیش از 3 سال از مدیریت و مسئولیت گرفتن شورای شهر در ایذه گذشته است و تاکنون هیچگونه حرکت قابل توجه از این نهاد در جهت پیشبرد و اهداف شهرداری دیده نشده است و به نظر میرسد این نهادها در بحران زبالهگیر افتادهاند و در حال شمارش معکوس برای پایان فعالیت خود در این نهاد و منتقل کردن این ارثیه به شورای جدید و مسئولان آینده هستند.
وی با بیان اینکه متاسفانه مسئولیتپذیری در ایذه مرده است و برخی از پستها با رایزنیهای مختلف جهت نام و اعتبار گرفته میشود ادامه داد: با وجود این که شبکه بهداشت و مرکز بهداشت باید بهعنوان متولی نظارتی بر پسماند شهرستان عمل کنند خود به یکی از عوامل ایجاد بحران زباله و بهداشت در ایذه تبدیل شده است.
برگزاری جلسه پسماند ایذه
با این شرایط و پس از مدتها جلسه پسماند شهرستان ایذه هفته گذشته با مدیریت حسین لامیزاده فرماندار این شهرستان در این فرمانداری برگزار شد و با وجود چندین ساعت صحبت و بحث مطرح شده در این کارگروه و بحثهای فراوان؛ تصمیمگیری درباره سرنوشت نهایی این معضل به جلسات آتی کشیده شد تا رسیدن این معضل در هالهای از ابهام باشد.
شهردار، رئیس مرکز بهداشت و رئیس شبکه بهداشت، نماینده دادستان، نماینده اداره حفاظت محیط زیست و رئیس نظام پزشکی ایذه پیرامون مشکل موجود به بیان نظرات و صحبتهای خود پرداختند که بر اساس ضرورت عمدهترین مسائل مطرح شده توسط برخی از این افراد را در زیر بیان خواهیم کرد.
نیازمند کمک هستیم یک تنه راه به جایی نمیرسد
غلامحسین اسدیزاده شهردار ایذه در این جلسه با بیان اینکه شهرداری به تنهایی قادر به حل مشکل پسماند نیست اظهار کرد: در زمانیکه بنده جهت حل مشکل برنامهریزی و اقدامات لازم را پیشبینی کرده بودیم که فعالیت بنده برای چندین ماه به حالت تعلیق درآمد و پس از بازگشت نیز در پی اعتراض و راهبندان اهالی روستای راسفند سایت به صورت موقت به محل فعلی منتقل شده بود و شهر را با این شرایط تحویل گرفتم.
وی افزود: پس از بازگشت نیز با مشخص کردن مکانهای جدید در جهت جانمایی سایت دیگر اقدامات خود را انجام دادیم که مورد موافقت قرار نگرفت و این مشکل همواره به حال خود و با شرایط بحرانی ادامه پیدا کرد تا سایت بهشت زهرا تنها محل دفع زباله باقی بماند.
شهردار ایذه با بیان اینکه با انتقال زبالهها و بحرانهای پیش آمده در پشت قبرستان بهشت زهرا و محل کوره در حق مردم این منطقه ظلم شده است اضافه کرد: تمام راهکارها جهت حل مشکل را به کار بستهایم ولی به تنهایی کم آوردهایم و نیازمند حمایت مسئولان شهرستان و مدیران استانی هستیم و این مشکل با نگاه استانی حل خواهد شد.
وی با انتقاد از عدم حضور مسئولان استانی جهت پیگیری و تصمیمگیری درباره بحران زباله در شهرستان گفت: با توجه به مشکل موجود؛ نیاز است مدیران متولی این امر با حضور در شهرستان ایذه تصمیمگیری و تخصیص اعتبارات برای رسیدن به یک نتیجه اصولی و مطلوب ما را یاری کنند.
مکان دفن زباله بیمارستانی میخواهیم
حسین شاهولی رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان ایذه در این جلسه اظهار کرد: زبالههای انباشت شده در پشت بیمارستان شهدا فقط مربوط به حوزه این بیمارستان نیست و پیمانکار جمعآوری این زبالهها اقدام به انتقال زبالههای مطب پزشکان سطح شهر نیز به این محل میکند.
وی در پاسخ به عدم انجام کار بیخطرسازی و انباشت انواع زبالههای عفونی و بیمارستانی افزود: دستگاه امحا بیمارستان در روزهای اخیر دچار خرابی شد و ناچار به انباشت زبالهها بدون انجام کار بیخطرسازی در محل شدیم و با توجه به اقدامات انجام شده و و فضاسازی جدید به دنبال راهاندازی دستگاه جدید و آغاز به کار مجدد دستگاه قدیمی هستیم.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان ایذه اضافه کرد: ما حاضر به دفن زبالهها به همراه آهک در سایت فعلی هستیم و برای انجام این کار نیازمند تخصیص محل از سوی شهرداری و بهرهگیری از ماشینآلات جهت انجام این کار هستیم.
زمین میدهیم، خودرو خیر!
در پی اظهار نظر رئیس شبکه بهداشت شهرستان ایذه در مورد ضرورت مشخص کردن زمین برای دفن زباله در سایت فعلی و نیازمندی این نهاد به خودروی حمل زباله از بیمارستان به مکان سایت، شهردار ایذه مواضع خود را در این رابطه اعلام کرد.
اسدیزاده گفت: ما در بحث تخصیص زمین جهت سایت زباله عفونی هیچ مشکلی نداریم و همکاری لازم را با شبکه بهداشت و درمان شهرستان خواهیم داشت ولی با توجه به اینکه شبکه بهداشت و درمان جهت حمل زبالههای خود طی مناقصهای به پیمانکار محول کرده است خود باید کار جابهجایی آن را انجام دهد زیرا ما در انجام این کار نیز دچار مشکل هستیم.
مشکل باید در سطح شهرستان مورد بررسی قرار گیرد
حسین لامیزاده فرماندار ایذه با تاکید بر تلاش برای حل مشکل زباله در این شهر اظهار کرد: تا زمانی که در سطح شهرستان به یک تصمیم مشترک و واحد دست پیدا نکنیم نمیتوان بدون داشتن برنامه و هدف قطعی از جانب مسئولان استان جهت تصمیمگیری نهایی برای حل بحران زباله در ایذه کوشید.
وی افزود: ما باید در ابتدا با دعوت از جوامع محلی جهت همکاری برای حل مشکل پیش آمده کمک بگیریم و سپس به رسیدن به یک راهکار قاطع دست پیدا کنیم.
بیبرنامگی در مساله زباله ایذه
هژیر کیانی دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان رابطه با بحران زبالههای ایذه اظهار کرد: علاوه بر تهدیدات جدی که متوجه شهروندان است، سفره آبهای زیرزمینی نیز در حال آلوده شدن بوده، زیرا محل دفن زبالهها یکی از آبخوانهای مهم و عمده دشت ایذه به حساب میآید.
این فعال و پژوهشگر محیطزیست گفت: اقدام حال حاضر زبالهها در ایذه مجرمانه است و به صرف خاکریزی بر روی زبالهها در شهر ایذه مشکلی را حل نمی کند؛ بلکه بهجای حل مساله پیامدها و مخاطرات جدی بهداشتی دیگری را متوجه محیط زیست شهری و طبیعی میکند که جبران آن گاها غیر ممکن است.
وی افزود: شورای اسلامی شهر نباید در این باره سکوت کند و دلیل عدم حل این مساله را به مردم به طور شفاف بیان کند.
کیانی ادامه داد: مادامیکه برنامه و جدول زمانبندی برای حل این مساله با تعهدات کافی به مردم داده نشود، قول و وعدهها دردی را دوا نمیکند و شرایط حاضر محیط زیست اسفناک شهری و انسانی در ایذه محصول سوء مدیریت و بیبرنامگی از گذشته تاکنون است.
آیا به حل بحران زباله ایذه خوشبین باشیم؟
با توجه به اینکه اکثر زمینهای شهرستان ایذه به دلیل کشاورزی در آن دارای مالک خصوصی هستند و اماکن دولتی از جمله اراضی منابع طبیعی جهت پیشنهاد سایت در جوار این زمینها واقع شدهاند همواره راهاندازی این سایتها با مشکل و سختی مواجه است و شهرداری ایذه جز در صورتی که اقدام به خرید چنین زمینهایی در کنار اماکن مورد نظر و راهاندازی سایت با بهرهمندی از تمام ضوابط زیست محیطی و طرح بازیافت نکند به نظر میرسد در ادامه راه خود کار سختی را در پیش خواهد داشت.